Samengevat:
Alsjeblieft Verwissel niet een problematische, ontregelende Preoccupatie en de “normale” autistische hobby/intresse beleving.
Zie een Preoccupatie als zelfmedicatie tegen extreme stress, en behandel het ook op die manier, help met het oplossen van de oorzaken, laat het met rust als je daar niet aan kan werken, maar het is uiteindelijk net als elke zelfmedicatie slecht voor de patiënt.
Met dank aan Wikipedia:
“Preoccupatie is letterlijk een “geprefereerde bezigheid” van de geest, meestal gepaard met (een) lichamelijke handeling(en). Het is een psychiatrisch begrip wanneer stereotype in gedrag en interesse kan worden vastgesteld.
Bij een preoccupatie diagnosticeert een arts een bovenmatige, haast uitsluitende belangstelling in een wetenschap (bijvoorbeeld geschiedenis, religie, taal, wiskunde), hobby (bijvoorbeeld verzamelen) of activiteit (bijvoorbeeld voetballen) samen met dwangmatig gedrag op het gebied van de motoriek of psychomotoriek.
Bepaalde preoccupaties kunnen leiden tot een verslaving, niet aan middelen maar aan handelingen (zoals surfen op het internet of gokken). De verslaafde heeft in dat geval nog nauwelijks interesse voor een wereld buiten deze bezigheden.
Jargon voor het hebben van preoccupaties is fiepen, een fiep is dan een preoccupatie.
Bij autisme
Als gevolg van de bestede tijd en middelen kan de preoccupatie leiden tot een manke sociale interactie en een heel beperkte vriendenkring.
In de DSM IV-TR-diagnose — die specifiek over autisme is opgesteld — staat preoccupatie vermeld.Het is vooralsnog niet duidelijk of er een oorzaak-gevolg-relatie bestaat. Vast staat dat preoccupatie zowel met als zonder autisme voorkomt.”
Hmm, wat moet ik hier over zeggen of beter wat wil ik hier over zeggen.
Er zijn een aantal dingen die mij zijn op gevallen in de jaren sinds ik weet dat ik autisme heb en dat ik in ieder geval één echte preoccupatie heb gehad, is dat dit begrip nog al eens (naar mijn mening) verkeerd wordt gebruikt of mee wordt omgegaan, door begeleiders, behandelaars EN de autist zelf.
Ten eerste, als ik over preoccupatie praat/denk dan bedoel ik het als een probleem als een ziekte beeld, dus niet als ik toevallig geïnteresseerd ben in iets zoals een game, mini computers, etc.
Doordat mijn autistisch brein maar één ding tegelijk kan ben ik als ik geïnteresseerd ben in een game alleen geïnteresseerd in één game, het lukt mij niet om twee games naast elkaar te spelen, maar omdat mijn hele brein maar één game heeft om mee bezig te zijn, zoek ik alles op wil ik achtergrond verhalen (lore) weten, maar ook alle recepten of achievements, hoe dingen werken.
En in deze kan je “game” vervangen voor elke mogelijke interesse of hobby.
Ben ik op dat moment gepreoccupeerd, wel nee, ik kan gewoon mijn was doen, naar de WC gaan, mijn kat aandacht geven, even niets doen op de bank, zelfs youtube videos kijken van andere games of onderwerpen.
Ik heb gewoon een erge (zelfs geen “hyper”) focus op die ene game. En kan er veel over vertellen en misschien mee bezig zijn, dingen over delen met iemand (denk begeleider/behandelaar/mantelzorger), omdat ik “trots” ben “blij” ben. Maar ik disfunctioneer niet, ik doe gewoon mijn ding er naast.
Hier lopen we aan tegen het probleem dat de niet-autist veel dingen naast elkaar doet, en de autist maar een ding tegelijk, waardoor het voor een niet-autist lijkt of het mogelijk een preoccupatie betreft, omdat ik maar één ding doe, of over één ding praat en ja dat is waar, omdat ik verdorie maar één ding tegelijk kan doen, dat weet je toch ik ben niet voor niets een autist.
Maar ik kan best wel veel dingen serieel naast elkaar doen, met mogelijk een beetje extra “rouw” tijd bij het schakelen tussen deze dingen. Dat is hoe ik functioneer dat is hoe ik in elkaar zit.
Maar hoe herken je dan een “echte” preoccupatie, dat is wanneer er niets anders is, dus de gewone dagelijkse zaken er onder lijden, eigenlijk erg laat naar de wc gaan, minder slapen, veel te laat eten, “normale” dingen helemaal niet meer doen, in een gesprek met een begeleider, behandelaar, mantelzorger, etc. is er geen ander onderwerp mogelijk, zelfs als de ander van onderwerp wisselt keert de autist binnen een paar zinnen weer terug naar de preoccupatie.
Er is volgens mij dus een groot verschil tussen de manier waarop een autist een hobby of interesse beleeft of “lijd” onder/aan een preoccupatie.
Overigens is het een misvatting naar mijn mening dat een autist meerdere preoccupaties tegelijk kan hebben, ….. de basis regel van de autist hij/zij/het kan maar één ding tegelijk!
Dus het kan best zo zijn dat we meerdere preoccupaties hebben gehad of met regelmaat terug komen, maar we hebben ze nooit tegelijk, want ze zijn absoluut en totaal, anders zouden ze niet tot disfunctioneren leiden, maar slechts een hobby of interesse zijn.
Nu dit uit de weg is over wat ik een preoccupatie en wat ik een autistisch hobby beleving noem, wat is de kern van een preoccupatie en de vraag moet je er wat aan doen?
Een preoccupatie is zelfmedicatie en moet naar mijn mening, gezien worden als middelen gebruik.
HET IS DRUGS en dus slecht voor de autist.
Maar is het echt zo eenvoudig, ja, maar, natuurlijk is er een maar zoals bijna altijd bij ons autisten.
Laten we eerst eens naar de oorzaak kijken, waarom wordt er zelfmedicatie gebruikt of dit nu drank, drugs, psycho-farmaceutica of preoccupatie is maakt niet zo veel uit.
Al is de preoccupatie natuurlijk veel lastiger te stoppen want de andere vormen is het wegnemen van de substantie voldoende, bij de preoccupatie is het een intern mentaal proces, mogelijk ondersteund door externe dingen, denk voetbal plaatjes of andere verzamel objecten, of zoals Wikipedia zegt handelingen.
Dus moet je als je een preoccupatie signaleert er alles aan doen om het te stoppen, nee want dat is eigenlijk onbegonnen werk, wij gaan gewoon vrolijk door in ons hoofd (of als je weg gaat).
Wat je wel kan doen is de oorzaak weg nemen, wat ons terug brengt naar de vraag wat veroorzaakt een preoccupatie in de eerste plaats.
Stress, of deze nu wordt veroorzaakt door angsten, druk of wat dan ook maakt niet uit, want zodra de stress die wij ervaren (dus mogelijk niet de stress die jij denkt dat iets kan veroorzaken) ondragelijk groot wordt, schieten we in een preoccupatie, het is niet een plek waar we gewoonlijk zelf naar toe gaan, want we willen van nature ook andere dingen doen, wat niet mogelijk is bij een preoccupatie.
Het simpele antwoord op de vraag, moet ik wat doen aan een preoccupatie is dan ook:
Ja, als je de stress die de preoccupatie veroorzaakt in de eerst plaats kan wegnemen of velagen.
Dus probeer de autist te stoppen en te laten focussen op de dingen die de stress veroorzaken, dit kan één ding zijn of vele “kleine” dingen.
Vergeet hierbij niet dat wij extreem slecht zijn in oorzaak/gevolg en hoofdzaak/bijzaak, dus wat klein lijkt voor de niet-autist of onmogelijk een oorzaak kan zijn juist voor ons extreem groot of wel de oorzaak kan zijn.
Maar kan je nu niets doen aan de stress veroorzakers of heb je nog geen idee wat de stress eigenlijk veroorzaakt, laat dan de preoccupatie met rust en probeer de autist (ook als je dit zelf bent) te helpen zo goed mogelijk te “functioneren” dus gebruik kookwekker voor drinken of wc gaan, zoek naar een manier om op tijd naar bed te gaan en gebruik een visuele ondersteuning of lijstjes wat ook maar werkt.
Zie het als dat een arts medicatie voor heeft geschreven voor een probleem waarbij de symptomen zo erg zijn dat er niet aan de oorzaak kan worden gewerkt of de oorzaak onwerkbaar is.
Dit brengt me wel bij een lastig punt liggend in de autistische aard, doordat onze levensdruk altijd extreem hoog is, hebben we al heel jong geleerd zuinig te zijn met onze energie, “wij kunnen alleen energie vrij maken om ergens niet slechter van te worden, maar niet voor om ergens beter van te worden” is hoe ik het meestal verwoordt.
In dit geval moet je het mee nemen in hoe je om gaat met de preoccupatie maar ook als den autist medicatie krijgt of een behandeling zoals hapto therapie, etc.
Want de preoccupatie (en medicatie, etc.) lost het probleem dat ik ervaar, namelijk de stress op, dus probleem opgelost.
Er wordt dus niet aan oorzaak bestrijding gedaan maar aan symptoom bestrijding, het autistisch brein heeft geen hinder van de oorzaak zelf, maar heeft last van de stress die het veroorzaakt dus als die weg is kan er geen energie meer worden vrij gemaakt om aan de echte oorzaak te werken, dit zal moeten worden geforceerd.
Dus wanneer stopt een autist uit zichzelf met een preoccupatie als de stress veroorzaker(s) uit zichzelf weg valt en de stress dus zakt onder de grens van wat de autist “normaal” aan kan, en de autist zal dit proces niet uit zich zelf versnellen, want de preoccupatie lost het probleem al op.
Ik omschrijf het hier zoals ik dit zie, dus lijkt het mogelijk dat dit alles bewust gebeurt of doelbewust zo gedaan wordt of is ontstaan, dit is natuurlijk absoluut niet het geval, ik beschrijf de prosessen die veelal onbewust plaats vinden, of instinctief gebeuren.
Nu alleen nog even uitleggen wat de preoccupatie nu eigenlijk doet en dan is deze post klaar.
Het is eigenlijk heel simpel, doordat er maar één ding bestaat, dat obsessief is, dat alles overheerst, is er rust in ons brein er heerst orde, ontspanning (van het brein) dus geen stress, zie het als een langdurige high (zoals door drugs gebruikers word omschreven) of een afwezigheid van …. (zoals bij overmatig drank gebruik)
Resume Preoccupatie:
- Pas als het disfunctioneren veroorzaakt, niet verwarren met een autistische manier van interesse of hobby belevenis.
- Zien als zelfmedicatie of drugsgebruik en dus per definitie slecht.
- Word door ondragelijke stress veroorzaakt.
- Alleen wat aan doen als je wat aan de oorzaak van de stress kan doen, zie het als medicatie door een arts tijdelijk wordt voorgeschreven omdat het symptoom te erg is.
- Help de autist aan de oorzaken van de stress te werken (forceren) wij doen dit niet uit ons zelf, wij hebben geen last meer van de stress, doordat het (symptoom) weg is genomen door de preoccupatie.